7 Lutego 1454 roku Rada Miejska, gotowa do szturmu na zamek, oficjalnie zerwała współpracę z Krzyżakami i wystosowała żądanie poddania warowni. Komtur domowy Konrad Pfersfelder, pod nieobecność komtura gdańskiego Mikołaja Pastora, nie widząc szans obrony zamku ani odsieczy, rozpoczął rokowania. W wyniku negocjacji poddał zamek gdańszczanom bez walki, a Rada Miejska udzieliła Krzyżakom prawa do swobodnego odejścia wraz z dobytkiem i uzbrojeniem oraz wypłaciła stosowne odszkodowanie. Starych i chorych Krzyżaków ulokowano w miejskich szpitalach. W pierwszej kolejności zostały przekazane gdańszczanom przedzamcza, a 11 lutego – zamek wysoki.
Rada Miejska podjęła decyzję o zburzeniu zamku. Po wyjściu Krzyżaków niezwłocznie przystąpiono do rozbiórki zamku, uzyskany materiał przeznaczono na rozbudowę miasta. Całkowicie zburzono zamek wysoki. Zachowano część murów obronnych, baszt i zabudowań przedzamczy. Z początkiem 1455 r. Rozpoczęto również rozbiórkę Młodego Miasta założonego w 1380 roku przez Krzyżaków. Rada Miejska wydała zakaz osiedlania się na miejscu po zamku, które pozostało niezabudowane aż do drugiej połowy XVII wieku. Na planie sztokholmskim Gdańska z ok 1600 roku widać jeszcze pozostałości zamku; fragment muru obwodowego od strony Motławy, częściowo zachowane fosy oraz dwie baszty.
W 1648 roku Jerzy Strakowski, inżynier miejski, opracował plan zagospodarowania terenu po zamku krzyżackim. Wówczas wytyczono ulice: Grodzką, Czopową, Dylinki, Sukienniczą i Rycerską. Na wyodrębnionych ok 140 parce-lach zaczęto wznosić budynki. Zachowany XIV wieczny fragment zewnętrznego muru obronnego zamku z częścią baszty został wkomponowany w powstające budowle w okresie od XVIII do XX wieku, które szczęśliwie ominęła pożoga w czasie II wojny światowej. Przy ulicy Wartkiej 8 gotycki mur został odsłonięty dopiero w roku 1974, po rozebraniu ze względu na zły stan techniczny, przelewających do niego XVIII wiecznych kamieniczek
